သစ္စိမ္းေျမဩဇာ

သစ္စိမ္းေျမဩဇာ (Green Manure) အျဖစ္ အသံုးျပဳေသာအပင္မ်ားသည္ စိုက္ပ်ိဳးေျမဆီလႊာအား ေျမဆီဩဇာထက္သန္ေစရန္ႏွင့္ ေျမဆီလႊာတိုက္စား ျပဳန္းတီးျခင္း (Soil Erosion) မွ ကာကြယ္ရန္ စိုက္ပ်ိဳးေသာ ႀကီးထြားမႈျမန္သည့္ အပင္မ်ား (ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္အပင္မ်ားႏွင့္ ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္မဟုတ္ေသာ အပင္မ်ား) ျဖစ္ၾကသည္။ ၎အပင္မ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အပင္ပု အပင္ျပန္႔ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၾကၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေနာက္ ေျမျပင္အား လွ်င္ျမန္စြာပင္ ဖံုးလႊမ္း/ဖံုးအုပ္သြားတတ္သည္။ ၎အပင္မ်ားအား ႀကီးထြားေနခ်ိန္ (သို႔) ရိတ္သိမ္းခ်ိန္အေနအထားတြင္ ထယ္ထိုးေျမလွန္ၿပီး  ေဆြးေျမ႕သြားေစရန္ အပင္မ်ားအား ေျမေအာက္ေရာက္သြားသည္အထိ ထယ္ေမွာက္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔မွသာ ေျမႀကီးမွ အာဟာဓာတ္မ်ားကိုရရွိၿပီး ေျမဆီၾသဇာထက္သန္မႈ ေကာင္းမြန္လာေစမည္ျဖစ္သည္။

သစ္စိမ္းေျမဩဇာအပင္မ်ားသည္ ေျမဆီလႊာအား အဖက္ဖက္မွ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ေကာင္းမြန္ေစပါသည္။ ပဲပုပ္၊ ေျမပဲ၊ ပဲစင္းငံု၊ ပဲတီစိမ္းကဲ့သို႔ ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္အပင္မ်ားသည္ ေလထုထဲမွ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဓာတ္ကို ဖမ္းယူ၍ ၎တို႔စားသံုးႏိုင္ေသာ ပံုစံျဖင့္ အပင္တြင္း၌ ထိန္းသိမ္းထားေပးသည္။ ေလထုမွ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဓာတ္ဖမ္းယူမႈျဖစ္စဥ္ကို  ပဲပင္မ်ား၏ ျမစ္ဖု (Nodules) မ်ားရွိ ဘက္တီးရီးယား ပိုးမ်ားမွ လုပ္ေဆာင္ပါသည္။ ၎ပဲပင္မ်ားႏွင့္ ကပ္လ်က္စိုက္ပ်ိဳးေသာအပင္မ်ား (ဥပမာ- ေျပာင္းဖူး) မွလည္း ထိုႏိုက္ထရိုဂ်င္ဓာတ္ကို စားသံုးရရွိႏိုင္ပါသည္။ ပဲပုပ္မ်ား ပ်က္စီးေဆြးေျမ႕ေသာအခါ ၎အပင္၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားရွိ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဓာတ္သည္ ေျမထဲတြင္က်န္ရွိကာ အျခားပင္မ်ားမွ ရရွိစားသံုးႏိုင္သကဲ့သို႔ ေျမ၏ဂုဏ္သတၲိမ်ားကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစပါသည္။

သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားသည္ ေျမဆီလႊာအားေရတိုက္စားျခင္းႏွင့္ မိုးေရမိုးစက္တို႔ထိမွန္ ရိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ေျမဆီလႊာသိပ္သည္းမာေက်ာေစမႈကိုလည္း ကာကြယ္ေပးပါသည္။ စိုက္ပင္မ်ားမရွိေသာ ေျမမ်ားတြင္ မိုးေရစက္တို႔ေၾကာင့္ ေျမဆီလႊာပ်က္ဆီးျခင္း (စီးေၾကာင္း (Runoff) ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ေျမသားက်စ္လ်စ္မာသြားျခင္းစသည္) အႏၱရာယ္ကို သစ္စိမ္းေျမဩဇာအပင္မ်ားအား ေျမဆီလႊာဖံုးပင္ (Cover crops) အျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးထားျခင္းျဖင့္ ေျမဆီတုိက္စားပ်က္စီးျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။

သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးျခင္းျဖင့္ ေျမဆီလႊာအား ေနေရာင္တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႔ျခင္းေၾကာင့္ အစိုဓာတ္ခမ္းေျခာက္မႈျပသနာႏွင့္ ေလျပင္းမ်ားတိုက္ခတ္ေသာအခါ ေျမမႈန္႔မ်ား ေလႏွင့္အတူ လြင့္ပါသြားျခင္းေၾကာင့္ ေျမဆီလႊာေလတိုက္စားျခင္းျပသနာတို႔မွလည္း ကာကြယ္ေပးရာ ေရာက္ပါသည္။

သစ္စိမ္းေျမဩဇာအပင္မ်ားအား ၎တို႔ခ်ည္းသီးသန္႔ (Pure stand) စိုက္ပ်ိဳးပါက ေနာက္တစ္ရာသီတြင္ စိုက္ပ်ိဳးမည့္ ႏွံစားသီးႏွံမ်ား (ေျပာင္း၊ လူးဆတ္၊ ေနၾကာ) အတြက္ ေျမဆီဩဇာကို ေကာင္းေစပါသည္။ ၎ႏွံစားသီးႏွံပင္မ်ားၾကားတြင္လည္း သီးၫွပ္ (Intercrop) အျဖစ္ ႏွင့္ သစ္သီးပင္မ်ားေအာက္တြင္လည္း စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။
သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားစုိက္ပ်ဳိးျခင္းကို မည့္သည္ေျမမ်ိဳးတြင္မဆို ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ေျမဆီဩဇာ ထက္သန္မႈ နည္းေသာေျမမ်ားႏွင့္ မိုးေရခ်ိန္နည္း၍ အစိုဓာတ္မရွိေသာေၾကာင့္ ဓာတုေျမဩဇာမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးမျပဳႏိုင္ေသာေနရာေဒသမ်ားတြင္ ပို၍သင့္ေတာ္ပါသည္။ သဲဆန္ေသာေျမမ်ားႏွင့္ ရြံ႕ေစးဆန္ေသာေျမက်ပ္မ်ား (Heavy soils) တြင္လည္း ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးရန္ သင့္ေတာ္ပါသည္။

သစ္စိမ္းေျမဩဇာအျဖစ္ အသံုးျပဳရျခင္း၏ ေကာင္းက်ိဳးမ်ား

•  အခ်ိဳ႕သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားသည္ တိရစၦာန္စာအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္ရံုသာမက ေျမႀကီး၏ အရည္အေသြးကိုပါ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစပါသည္။
• တိရစၦာန္အစာျဖစ္အသံုးျပဳေသာ ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည့္ လူပင္းပင္ (Lupin) သည္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဓာတ္သာမက ေဖာ့စ္ဖရပ္ဓာတ္ကိုပါ ေပးပါသည္။
• အခ်ိဳ႕ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္အပင္မ်ားႏွင့္ ပိုက္ဆံေလွ်ာ္ပင္ (Sunn hemp) တို႔သည္ ေပါင္းပင္မ်ားေပၚမွ အုပ္မိုးႀကီးထြားေလ့ရွိၾကသျဖင့္ ေပါင္းပင္မ်ား၏ ေပါက္ေရာက္ႀကီးထြားမႈကို ဖိႏွိပ္ထားၿပီးျဖစ္သည္။
• ေျမအတြင္းသို႔ အျခား သဘာဝေျမဩဇာမ်ား (ဥပမာ - ေျမေဆြး၊ တိရစၦာန္အညစ္အေၾကး) မ်ား လိုက္လံ ထည့္ေပးရျခင္းႏွင့္စာလွ်င္ လုပ္အားမ်ားစြာ သက္သာပါသည္။
• သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားသည္ စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္နည္း၍ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရမႈ လြယ္ကူသည္။
• သစ္စိမ္းေျမဩဇာအေစ့မ်ားကို အလြယ္တကူရရွိႏိုင္သည္။

သစ္စိမ္းေျမဩဇာအျဖစ္ အသံုးျပဳရျခင္း၏ ဆိုးျပစ္မ်ား

• သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားစိုက္ျခင္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူးသည္ ေရရွည္အက်ိဳးတြက္သာေကာင္းၿပီး ခ်က္ခ်င္း မရျခင္းျဖစ္သည္။
• သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးၿပီး စိုက္ခင္းမ်ားအတြင္း အလြယ္တကူ ထယ္ေမွာက္၍ ေျမႀကီးအတြင္း ေရာက္ရွိေအာင္ ေရာေႏွာျခင္း မျပဳႏိုင္ေပ။
• သစ္စိမ္းေျမဩဇာအျဖစ္စိုက္ပ်ိဳးေသာ အခ်ိဳ႕ပဲမ်ိဳးမ်ား (ပဲႀကီး၊ Velvet bean) သည္ အဓိကသီးႏွံပင္ မ်ားအျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးထားေသာအပင္မ်ားႏွင့္ အာဟာရဓာတ္၊ ေနေရာင္ျခည္၊ အစိုဓာတ္တို႔ကို လုယူစားသံုးၾက ေသာေၾကာင့္ အဓိကသီးႏွံပင္မ်ားကို အေႏွာင့္အယွက္မျဖစ္ေစေသာ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္ မ်ားအား ဂရုတစိုက္ေရြးခ်ယ္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။
• အခ်ိဳ႕သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားသည္ အဓိကစိုက္ထားေသာသီးႏွံပင္မ်ားကိုပါ ဖ်က္ဆီးတတ္သည့္ ပိုးမႊား ေရာဂါတို႔ကို ဖိတ္ေခၚတတ္သည္။
• အခ်ိဳ႕သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားသည္ အဓိကစိုက္ထားေသာ သီးႏွံစိုက္ခင္းမ်ားအတြင္း အေစ့မ်ားတည္က် က်န္ခဲ့ၿပီး ေနာက္စိုက္ပ်ိဳးရာသီတြင္ ေပါင္းပင္မ်ားအျဖစ္ ႀကီးထြားလာတတ္သည္။
• သစ္စိမ္းေျမဩဇာအျဖစ္ အသံုးျပဳမည့္အပင္မ်ားသည္ ေျခာက္ေသြ႔ပူျပင္းေသာေဒသမ်ားတြင္ ေအာင္ျမင္စြာ မျဖစ္ထြန္းႏိုင္ေပ။
• ယခင္က ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားအား မစိုက္ခဲ့ဖူးလွ်င္ ေျမႀကီးအတြင္း၌ ၎တို႔လိုအပ္ေသာ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဖမ္းယူမည့္ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ား မရွိႏိုင္ေပ။

လိုအပ္ေသာပစၥည္းမ်ား

•  သစ္စိမ္းေျမဩဇာအျဖစ္ အသုံးျပဳမည့္အပင္၏ မ်ဳိးေစ့မ်ား
•  ေပါက္ျပား
•  အခ်ိဳ႕ပဲမ်ိဳးရင္းသစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားအတြက္ ဇီဝေျမၾသဇာ (Inoculants)
•  အေစ့မ်ားႏွင့္ေရာက်ဲပက္ရန္ သဲ

သစ္စိမ္းေျမဩဇာအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္သည့္ နမူနာအပင္မ်ား

လူစားပဲမ်ိဳးရင္းအပင္မ်ား (Food Legumes)
          - ကုလားပဲ (Chickpea)
          - ပဲလြန္း (Cowpea)
          - ပဲတီစိမ္း (Green gram)
          - ေျမပဲ (Groundnut)
          - ပဲႀကီး (Lablab bean)
          - ပဲစင္းငံု (Pigeon pea)
တိရစၦာန္စာ ပဲမ်ိဳးရင္းအပင္မ်ား (Fodder Legumes)
          - ပဲႀကီး (Lablab bean)
          - လူပင္း (Lupin)
          - ပိုက္ဆံေလွ်ာ္ (Sunn hemp)
          - Velvet bean (ေခြးေလွးယားပင္ အယဥ္မ်ဳိးဟု ထင္သည္)
အျခားအပင္မ်ား (Others)
          - ဖရံု (Pumpkin)
          - ကစြန္းဥ (Sweet Potato)

သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားအား သီးသန္႔စိုက္ပ်ိဳးျခင္း (Pure Stand)

• ေျမကိုတူးဆြ၍ ေပါင္းျမက္မ်ားကို ရွင္းလင္းဖယ္ရွားၿပီး ပ်ိဳးေဘာင္တစ္ခုျပင္ဆင္ပါ။
• ပ်ိဳးေဘာင္အား ေရေလာင္းၿပီး မ်ိဳးေစ့ (သို႔) ကိုင္းျဖတ္စမ်ား (cuttings) အား စိုက္ပ်ိဳးပါ။ ေျမျပင္အား ျမန္ျမန္ဖံုးအုပ္သြားေစရန္ စိပ္စိပ္စိုက္ပ်ိဳးပါ။
• လိုအပ္ပါက ေပါင္းႏွင့္ ပိုးမႊားမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရမည္။
• ပန္းပြင့္လာေသာအခ်ိန္တြင္ ပဲကဲ့သို႔ေသာ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားသည္ ၎တို႔၏ အျမစ္မ်ားရွိ ျမစ္ဖုမ်ားတြင္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ကို ဖမ္းယူစုေဆာင္းေနၿပီျဖစ္သည္။ ပန္းပြင့္ၿပီးေနာက္ ေၾကြက်သြားေသာ အရြက္မ်ားသည္လည္း ေျမထဲတြင္ သဘာဝေျမဩဇာမ်ား တိုးပြားၾကြယ္ဝလာေစသည္။ ပိုက္ဆံေလွ်ာ္ ပင္အား ပန္းပြင့္ၿပီးေနာက္ ေျမအတြင္းသို႔ ထယ္ထိုး၍ ေမွာက္ပစ္ရမည္။
• ကြ်ဲႏြားတိရစၦာန္အစာလိုအပ္ပါက သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ား၏ ပင္စည္ႏွင့္အရြက္မ်ားကို ရိတ္၍ ေကြ်းႏိုင္ သည္။
• သီးေတာင့္မ်ားရွိေသာ အပင္မ်ားအား ရိတ္သိမ္းပါ။
• အပင္၏ က်န္ရွိေသာ အစိတ္အပိုင္းအားလံုးကို ေန႔ခ်င္းၿပီး ေျမအတြင္းသို႔ ထယ္ေမွာက္ပစ္ပါ။ တိရစၦာန္အစာအျဖစ္အသံုးျပဳမည့္ ပဲႀကီးႏွင့္ Velvet bean ကဲ့သို႔ အပင္မ်ားကို ၂ ႏွစ္သားအထိ ခ်န္လွပ္ ထားႏိုင္သည္။
• ေနာက္သီးႏွံမစိုက္ပ်ိဳးမီ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ေဆြးေျမ႕ေစရန္ အနည္းဆံုး တစ္ပတ္ခန္႔ ထားပါ။
• ေနာက္စိုက္ပ်ိဳးရာသီတြင္ ႏွံစားသီးႏွံ (Cereal) ကို သီးသန္႔ေသာ္လည္းေကာင္း (သို႔) ပဲႏွင့္ သီးၫွပ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။

ေဆာင္ရန္မ်ား

• မိမိလိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ မွန္ကန္သည့္သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္အမ်ိဳးအစားကို ေရြးခ်ယ္ပါ။
• ေပါင္းေစ့မ်ား မပါဝင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ပါ။
• ပဲမ်ိဳးရင္ဝင္ သစ္စိမ္းေျမဩဇာမ်ိဳးေစ့မ်ားရရွိရန္ အခက္အခဲရွိပါက အကြက္ငယ္တြင္ ပထမဦးစြာ မ်ိဳးရရွိရန္ စိုက္ပ်ိဳးပါ။
• ႏွံစားသီးႏွံပင္မ်ားအား ပဲမ်ားႏွင့္ သီးၫွပ္စိုက္လွ်င္ ပံုမွန္ပင္ၾကားတန္းၾကား အကြာအေဝးျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးပါ။
• အေစ့ေသးငယ္ေသာ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ိဳးေစ့မ်ား (ဥပမာ- ပိုက္ဆံေလွ်ာ္) အား မႀကဲပ်က္မီ အထူအပါး ညီညာေစရန္ သဲျဖင့္ ဆတူေရာ၍ ႀကဲပက္ပါ။
• ျမစ္ဖုအမ်ားအျပားထြက္ရွိေစရန္ ပဲပုပ္အေစ့မ်ားအား ဇီဝေျမၾသဇာ (Inoculants) ျဖင့္ လူးနယ္ စုိက္ပ်ဳိးပါ။ အျခားပဲမ်ိဳးရင္း အပင္မ်ားလည္း လိုအပ္ပါက Inoculants အသံုးျပဳပါ။
• သစ္စိမ္းေျမဩဇာစိုက္ခင္းအား ေပါင္းႏွိမ္နင္းပါ။
• အဓိကစိုက္ပ်ိဳးေသာ သီးႏွံမ်ားကို အေႏွာင့္အယွက္မျဖစ္ေစရန္ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားကို အကိုင္းအခက္ (Canopy) မ်ားကို တိရစၦာန္စာအျဖစ္ ရိတ္ျဖတ္ေကြ်းႏိုင္သည္။

ေရွာင္ရန္မ်ား

• စိုက္မည့္ေျမသည္ စိုလြန္းေျခာက္လြန္းပါက သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ိဳးေစ့မ်ား အေၫွာက္မေပါက္ႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ မစိုက္သင့္ေပ။
• သစ္စိမ္းေျမဩဇာစိုက္ခင္းအား ကြ်ဲႏြားလႊတ္မေက်ာင္းသင့္ေပ။ ၄င္းတို႔အား သီးသန္႔ရိတ္ၿပီး လြတ္ရာတြင္ ေကြ်းေမြးႏိုင္သည္။
• ပဲမ်ိဳးရင္း သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားအား မီးဖိုေဆာင္ဟင္းခ်က္စရာအျဖစ္ (သို႔) တိရစၦာန္စာအျဖစ္ အေျမာက္အျမား မရိတ္သိမ္းသင့္ေပ။

သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားအား သီးၫွပ္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း (Intercrop)

• သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားအား အဓိကစိုက္ေသာသီးႏွံပင္မ်ား၏ စိုက္တန္းမ်ားၾကားတြင္  သီးၫွပ္အျဖစ္စို္က္ ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ အဓိကစိုက္ပ်ိဳးေသာသီးႏွံပင္မ်ားအား အေႏွာင့္အယွက္မျဖစ္ေစရန္ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ား စိုက္ေသာအခါ စိုက္မည့္အပင္အမ်ိဳးအစားႏွင့္ စိုက္ရာသီတို႔ကို ေသခ်ာ ေရြးခ်ယ္ရပါမည္။
• မိမိစိုက္ပ်ိဳးမည့္ေဒသႏွင့္ ကိုက္ညီျဖစ္ထြန္းေသာ ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားအား ေရြးခ်ယ္ၿပီး မ်ိဳးေစ့အလံုအေလာက္ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ပါ။
• အေစ့ေသး ပဲမ်ိဳးရင္းဝင္အပင္မ်ား (ဥပမာ - ပိုက္ဆံေလွ်ာ္) အား က်ဲပက္ပါ။ အေစ့ႀကီးမ်ိဳးမ်ားအား ႏွံစားသီးႏွံပင္တန္းၾကားမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးပါ။ ပဲႀကီးႏွင့္ Velvet bean ပင္မ်ားအား ႏွံစားသီးႏွံပင္မ်ားစိုက္ၿပီး ၂ ပတ္ၾကာမွ စိုက္ပ်ိဳးပါ။
• လိုအပ္ပါက ေပါင္းႏွင့္ ပိုးမႊားမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရမည္။
• ပန္းပြင့္လာေသာအခ်ိန္တြင္ ပဲကဲ့သို႔ေသာ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ားသည္ ၎တို႔၏ အျမစ္မ်ား ရွိျမစ္ဖုမ်ားတြင္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ကို ဖမ္းယူစုေဆာင္းေနၿပီျဖစ္သည္။ ပန္းပြင့္ၿပီးေနာက္ ေၾကြက် သြားေသာအရြက္မ်ားသည္လည္း ေျမထဲတြင္ သဘာဝေျမဩဇာမ်ား တိုးပြားၾကြယ္ဝလာေစသည္။ ပိုက္ဆံေလွ်ာ္ပင္အား ပန္းပြင့္ၿပီးေနာက္ ေျမအတြင္းသို႔ ထယ္ထိုး၍ ေမွာက္ပစ္ရမည္။
• ကြ်ဲႏြားတိရစၦာန္အစာလိုအပ္ပါက သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္မ်ား၏ ပင္စည္ႏွင့္အရြက္မ်ားကို ရိတ္၍ ေကြ်းႏိုင္ သည္။
• သီးေတာင့္မ်ားရွိေသာအပင္မ်ားအား ရိတ္သိမ္းပါ။
• အပင္၏က်န္ရွိေသာ အစိတ္အပိုင္းအားလံုးကို ေန႔ခ်င္းၿပီး ေျမအတြင္းသို႔ ထယ္ေမွာက္ပစ္ပါ။ တိရစၦာန္အစာအျဖစ္အသံုးျပဳမည့္ ပဲႀကီးႏွင့္ Velvet bean ကဲ့သို႔ အပင္မ်ားကို ၂ ႏွစ္သားအထိ ခ်န္လွပ္ ထားႏိုင္သည္။
• ေနာက္သီးႏွံမစိုက္ပ်ိဳးမီ သစ္စိမ္းေျမဩဇာပင္အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ေဆြးေျမ႕ေစရန္ အနည္းဆံုး တစ္ပတ္ခန္႔ ထားပါ။
• ေနာက္စိုက္ပ်ိဳးရာသီတြင္ ႏွံစားသီးႏွံ (Cereal) ကို သီးသန္႔ေသာ္လည္းေကာင္း (သို႔) ပဲႏွင့္သီးၫွပ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။

သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ

အစိမ္းေရာင္ အပင္ အစိတ္အပိုင္း မ်ားကို ေျမႀကီးတြင္းသုိ႔ ထယ္ထိုးျမဳပ္ႏွံၿပီး ေဆြးေျမ့ေစကာ ေျမၾသဇာ အျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္းကို သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ ေကၽြးျခင္းဟု ေခၚပါသည္။ သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ ျပဳလုပ္ရာတြင္ အပင္ႀကီးထြားမႈျမန္ၿပီး အေစ့ အလြယ္တကူရႏိုင္ေသာ အပင္မ်ားကို အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ ထိုအပင္မ်ားထဲတြင္ ႏုိင္ထရိုဂ်င္ အဟာရ (အပင္ႀကီးထြားမႈ အားေပးသည့္ ပုလဲဓာတ္ေျမၾသဇာ တြင္ပါေသာ အဓိက ဓာတ္) ကို ေျမႀကီးထဲ ျပန္လည္ ထည့္ေပးေသာ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အသံုးျပဳမႈ မ်ားသည္။

သစ္စိမ္းေျမၾသဇာအျဖစ္ အသံုးျပဳပါက စဥ္းစားသင့္သည့္ အခ်က္မ်ား

• မ်ိဳးေစ့ရရွိမႈလြယ္ကူၿပီး ေစ်းသက္သာမႈရွိျခင္း
• အပင္ေပါက္ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္မားမႈ ရွိျခင္း
• အပင္ႀကီးထြားမႈ ျမန္ၿပီး အရြက္မ်ားမ်ား ထြက္ႏိုင္မႈရွိျခင္း
• ေရလိုအပ္မႈ ေလ်ာ့နည္းျခင္း၊ ေရာဂါပိုးမႊားဒဏ္ခံႏိုင္ျခင္း၊ အၾကမ္အတမ္းခံႏိုင္ျခင္း
• ပဲ အမ်ိဳးအႏြယ္ဝင္ ျဖစ္ျခင္း
• ကုန္က်စရိတ္ သက္သာၿပီး လြယ္ကူစြာ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ျခင္း
• လြယ္ကူစြာ ရွင္းလင္း ပစ္ႏိုင္ျခင္း၊ ႏွိမ္ႏွင္းရလြယ္ျခင္း (ေပါင္းအျဖစ္ မေျပာင္းလဲႏိုင္ေစရန္)
• စိုက္မည့္ သီးႏွံအေပၚ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိျခင္း
• စိုက္ခင္း ဧရိယာ အသံုးခ်ႏုိင္မႈ (ပလပ္ဧရိယာ)
• အဓိက သီးနွံစိုက္ပ်ိဳးမည့္ အခ်ိန္

သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ စိုက္ပ်ိဳး ျပဳလုပ္ရာတြင္ သတိထားရမည့္ အခ်က္မ်ား
စိုက္ပ်ိဳး ျပဳလုပ္မည့္ ေျမကြက္တြင္ အစိုဓာတ္အသင့္တင့္ရွိရပါမည္။ သို႔မဟုတ္ ေရေပးသြင္းရပါမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ သစ္စိမ္ေျမၾသဇာသည္ အခ်ိန္တိုတြင္း စိုက္ပ်ိဳးရမည့္ အပင္ျဖစ္ၿပီး ေကာင္းစြာ ျဖစ္ထြန္း ရန္ႏွင့္ ေျမႀကီး အတြင္း ထုိးျမဳပ္ၿပီးေႏွာက္ ေကာင္းစြာ ေဆြးေျမ႕ႏုိင္ရန္ လိုအပ္ေသာ အစိုဓာတ္ရွိေနရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အစိုဓာတ္ မလံုေလာက္ပါက သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ အပင္မ်ား ေဆြးေျမ႕ဖို႔ ၾကာသြားႏိုင္သည့္အျပင္ စိုက္ပ်ိဳးမည့္ သီႏွံမ်ားအတြက္ အဟာရ ဓာတ္ရရွိမႈ နည္းသြားႏုိင္ပါသည္ (ေျမႀကီးထဲမွ အဟာရမ်ားကို သစ္စိမ္း ေျမၾသဇာအပင္မ်ားက စားသံုးထားၿပီး မေဆြးေျမ႕ေသးေသာေၾကာင့္ ေျမႀကီးထဲ ျပန္လည္ ထည့္သြင္းမေပးႏုိင္ေသးေသာေၾကာင့္)။ ထိုေၾကာင့္ မိုးနည္းေသာေဒသ၊ အစိုဓာတ္ ထိန္းထားႏိုင္မႈ အားနည္းေသာ ေျမ အမ်ိဳးအစားမ်ားႏွင့္ ေရရရွိမႈ အေပၚမူတည္၍ သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ စို္က္ပ်ိဳးျပဳလုပ္ရန္ သင့္မသင့္ စဥ္းစားသင့္ပါသည္။

ထယ္ထိုးျမွဳပ္ႏွံရမည့္ အခ်ိန္

သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ အပင္မ်ားကို ထယ္ထိုးျမွဳပ္ရမည့္ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္မွာ ပန္းပြင့္ခ်ိန္ျဖစ္သည္။ သစ္ပင္မ်ား၏ သဘာဝအရ ပန္းပြင့္ခ်ိန္တြင္ အပင္တြင္း အဟာရမ်ား ျပည့္ဝေနၿပီး ပင္စည္မ်ားမွာ မရင့္ေသးသည့္ အတြက္ ေဆြးေျမ႕ရန္ အတြက္ အခ်ိန္ၾကာၾကာ မလိုအပ္ပါ။

ထိုထက္ ပိုထားပါက အဟာရမ်ားမွာ အသီးမ်ား၊ အေစ့အဆန္မ်ား ထဲတြင္ ေရာက္ရွိသြားၿပီး ပင္စည္မ်ား မာေၾကာလာကာ ေဆြးေျမ႕ခ်ိန္ ၾကာျမင့္လာပါမည္။ ပန္းပြင့္ခ်ိန္ ထက္ေစာၿပီး ေျမျမွဳပ္ ပါက ေဆြးေျမ႕ ခ်ိန္ ျမန္ေသာ္ လည္း အပင္ အရြယ္အစား ေသးသည့္ အတြက္ အဟာရ ရရွိမႈ နည္း မည္ျဖစ္ပါသည္။ ယာေျမ၊ ယာသီးႏွံမ်ား အတြက္ ေျမျမွဳပ္ၿပီး တစ္လၾကာလွ်င္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ လယ္ေျမ မ်ား တြင္မႈ သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ ေကၽြးၿပီး ၂-၃ ပတ္ၾကာ တြင္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။
သစ္စိမ္းေျမၾသဇာကို အပင္ တုိက္ရိုက္ မစုိက္ပ်ိဳးဘဲ အျခားေနရာမွာ စိုက္ပ်ိဳးထားေသာ အရြက္စိမ္းမ်ား ဥပမာ ေဘာစကိုင္း၊ ကုကၠိဳလ္၊ ညံပင္ စသည္တုိ႔ကို ခူးယူသယ္ေဆာင္ၿပီး စို္က္ခင္းထဲတြင္ ထယ္ ထိုးျမွဳပ္ႏွံ၍ ေျမၾသဇာျပဳ လုပ္ႏုိင္ပါသည္။ အကိုင္းႏုမ်ား၊ အရြက္မ်ားကို သီးျခားသန္႔ယူၿပီး ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။

အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား

ကုန္က်စရိတ္သက္သာျခင္း
သစ္စိမ္းေျမၾသဇာက ႏြားေခ်း၊ ၾကက္ေခ်းသံုးတာထက္ ကုန္က်စရိတ္ ပိုသက္သာေစပါတယ္။ မ်ိဳးေစ့ ရွိရံုနဲ႔ မိမိစိုက္ခင္းထဲကို ေျမၾသဇာ လြယ္ကူစြာ ထည့္သြင္းႏုိင္ပါသည္။ ႏြားေခ်း၊ ၾကက္ေခ်း ထည့္သြင္း မည္ဆိုပါက (ကိုယ္ပိုင္ေမြးျမဴ မထားပါက) ကုန္က်စရိတ္မ်ားသည့္ အျပင္ ထိုအညစ္အေၾကးမ်ား ထဲတြင္ ေပါင္းေစ့မ်ားစြာ ပါဝင္ေလ့ရွိပါသည္။ ထို႔အျပင္ သယ္ယူျခင္း၊ စိုက္ခင္း တြင္ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္း ႏွင့္ ေျမႀကီးထဲသို႔ ထည့္သြင္းေပးရန္ ထပ္ဆင့္ လိုအပ္ေနပါေသးသည္။

သဲဆန္ေသာ ေျမမ်ားအတြက္ ေကာင္းမြန္ျခင္း
သစ္စိမ္းေျမၾသဇာသည္ သဲဆန္ေသာ ေျမမ်ားကို ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ျပဳျပင္ႏုိင္စြမ္းရွိသည္။ အစိုဓာတ္ကို ထိန္းသိမ္းေပးႏိုင္သည့္အျပင္ အဟာရကိုပါ ျမင့္တက္ေစပါသည္။ အပင္ အဟာရမ်ား မိုးေရႏွင့္ ပါမသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးၿပီး စိုက္ပ်ိဳပင္မ်ားအတြက္ အဟာရျပန္လည္ ထုတ္ေပးပါသည္။

ေျမေနသတၱဝါမ်ားအတြက္
သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ သံုးစြဲျခင္းျဖင့္ ေျမႀကီးထဲတြင္ အက်ိဳးျပဳ ဘက္တီးရီးယားမ်ားႏွင့္ တီေကာင္မ်ား ပြားမ်ားေစပါသည္။ ထိုအက်ိဳးျပဳ သက္ရွိမ်ား မ်ားေလေလ အပင္အတြက္ အသံုးဝင္ေသာ အဟာရမ်ားကို ၿဖိဳခြဲေပးႏိုင္ေလေလ ျဖစ္ပါသည္။

ေစးေသာ ေျမမ်ားအတြက္ ေကာင္းမြန္ျခင္း
ေစးေသာ ေျမမ်ားတြင္ သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ေျမဆီလႊာ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစသည္။ ၾသဂဲနစ္ ပစၥည္းမ်ားသည္ ေနအပူေၾကာင့္ ေျမမ်ား ေျခာက္ေသြ႕ေသာၿပီး ပက္ၾကားအက္ျခင္း မွ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါသည္။

ေျမဆီလႊာ တုိက္စားခံရျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးျခင္း
စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ အသံုးဝင္ဆံုးေသာ အေပၚယံေျမဆီလႊာကို ေလနဲ႔ ေရတိုက္စားျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ စိုက္ခင္း တစ္ခုလံုးကို အျပည့္စိုက္ဖို႔ စိတ္ကူးမရွိတဲ့မ်ိဳးမွာ သစ္ႏွံမစိုက္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ယခုလို သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ စိုက္ဖို႔ ေရႊးခ်ယ္ လိုက္တာ မွန္ကန္ပါသည္။

အရင္းအႏွီးမလိုအပ္ျခင္း
သစ္စိမ္းေျမၾသဇာက လံုးဝ အရင္းအႏွီး မလိုအပ္ပါ။ မိမိဘက္က စိုက္ထုတ္ရန္မွာ မ်ိဳးေစ့ႏွင့္ အခ်ိန္သာျဖစ္သည္။ တစ္ကြင္းတစ္စပ္လံုး စိုက္ပ်ိဳးဖို႔ အခြင့္အေရး မရွိခဲ့ရင္ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ပဲတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို သစ္စိမ္းေျမၾသဇာအျဖစ္ စိုက္ၿပီး ပစ္ထားလိုက္ပါ။ ေျမႀကီးထဲကို သီးႏွံပင္ေတြအႀကိဳက္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ေတြ အမ်ားႀကီး ထည့္ေပးေနပါလိမ့္မည္။

ေျမႀကီးကို လႊမ္းၿခံဳေပးမည့္ ေစာင္တစ္ထည္
အပင္ႀကီးထြားမႈျမန္တဲ့ အပင္တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပဲတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး စိုက္ထား လိုက္ မည္ ဆိုပါက ေပါင္း ေပါက္ေရာက္မႈ နည္းေအာင္ ျပဳလုပ္ေပး ပါသည္။ သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ ပင္ေတြရဲ႕ အရြက္ေတြက တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု ယွက္ၿပီး ေျမႀကီးကို ေစာင္ တစ္ထည္လို ၿခံဳလႊမ္း ထားေပး တဲ့အတြက္ ေပါင္းပင္ေတြ အလင္းေရာင္ မရတဲ့ အခါ ရွင္သန္ေပါက္ေရာက္မႈ ကို ေလ်ာ့က်ေစပါသည္။ သစ္စိမ္းေျမၾသဇာကို ႏွစ္ရာသီ သံုးရာေလာက္ ဆက္တိုက္ စိုက္ပ်ိဳးကပါ ေပါင္းေပါက္ေရာက္မႈကို သိသိသာသာ ေလ်ာ့နည္းေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေျမႀကီး အပူခ်ိန္ကို ထိန္းညွိေပးျခင္း
သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ ပင္ေတြက ေျမႀကီးရဲ႕ အပူခ်ိန္ကို ထိန္းညွိေပးႏိုင္စြမ္း ရွိၾကပါသည္။ ေႏြရာသီအခ်ိန္မွ ေျမႀကီးကို အပူခ်ိန္ အရမ္းမတက္ေအာင္ ထိန္းထားေပးႏုိင္သလို ေဆာင္းရာသီအခ်ိန္မွာလည္း ေျမႀကီး အပူခ်ိန္ အရမ္းက် မသြားေအာင္ ကူညီေပးျပန္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ေပးေသာေၾကာင့္ ေျမႀကီးတြင္းရွိ အက်ိဳးျပဳအဏုဇီဝ မ်ား ရွင္သန္ႏိုင္စြမ္းကို တိုးျမွင့္ေပးေနပါတယ္။

အျမစ္နက္နက္ ထုိးဆင္းႏိုင္ျခင္း
သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ ပင္ေတြ၏ အျမစ္ေတြက ေျမႀကီး နက္နက္ထဲသို႔ ဆင္းႏိုင္ၿပီး အပင္ အဟာရေတြကို အေပၚယ ံေျမဆီလႊာသို႔ သယ္ေဆာင္ေပး ပါတယ္။ သာမန္ သီးႏွံပင္ေတြရဲ႕ အျမစ္ေတြသည္ အေပၚယံ ေျမဆီလႊာ မွာသာ ရွိေန တတ္ၾက ပါသည္။ အျမစ္နက္နက ္ဆင္းသြားၿပီး ထိုအျမစ္မ်ား ေဆြးေျမ႕သြားတဲ့ အခါမွာ ေျမေဆြး အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းေပးသြား ပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ အျမစ္နက္နက္ ဆင္းသြားျခင္း အားျဖင့္ တီေကာင္မ်ားအတြက္ လမ္းေၾကာင္း ထြင္ေပးၿပီး ျဖစ္သြားပါသည္။

ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႕ က်န္းမာေရး
သစ္စိမ္းပင္ေတြက သီးႏွံပင္ေတြကို ကူညီေပးရံုသာမက ပတ္ဝန္းက်င္ကိုပါ ကူညီေပးပါသည္။ သစ္စိမ္းေျမၾသဇာ သံုးျခင္းအားျဖင့္ ဓာတ္ေျမၾသဇာ မ်ားမ်ားသံုးဖို႔ မလိုအပ္ေတာ့ပါဘူး။ ဓာတ္ေျမၾသဇာ ေလ်ာ့သံုးလုိက္ျခင္းအားျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ ေျမႀကီးနဲ႔ ေရထဲသို႔ ဓာတ္တုအဆိပ္ေတြ စီးဆင္မႈကို ေလ်ာ့နည္းေစပါသည္။ ထို႔အျပင္ မိသားစုစားသံုးမည့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားထဲတြင္ ဓာတုအဆိပ္မ်ား ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ဓာတ္ေျမၾသဇာ ေလ်ာ့ သံုးျခင္းဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ ပင္ျဖစ္ပါသည္။

ကိုးကား - Green Way စိုက္ပ်ိဳးေရး သင္တန္းစာအုပ္

အင္တာနက္မွ ကူးယူေဖၚျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။